Башкирско-русский словарь
ағарттырыу
понуд. от ағартыу
ағартылыу
страд. от ағартыу
мейес ағартылған — печь побелена;
ағартылған самауыр — вычищенный самовар
ағартыу
1 белить || побелка
мейес ағартыу — белить печь;
ағартып алыу — побелить;
өй ағартыу — побелка дома
2 отбеливать; обесцвечивать || отбеливание
ағарта торған крем — отбеливающий крем;
киндерҙе ағартыу — отбелить холст
3 чистить; придать блеск; наводить лоск || чистка
4 отстирывать бельё
керҙе ағартыу — отстирать бельё
5 делать седым
бала һағышы сәсемде ағартты — от тоски по ребёнку волосы мои поседели
6 перен.
просвещать || просвещение
ағартыу эше — просветительная работа;
халыҡты ағартыу — просвещать народ
ағартыусы
1 маляр
2 см. мәғрифәтсе
ағартышыу
взаимн.-совм. от ағартыу 1
өй ағартышыу помочь — побелить дом
ағарыныу
побледнеть, побелеть
ағарынып китеү — внезапно побледнеть;
ҡурҡыуҙан ағарыныу — побледнеть от страха
ағарыу
1 белеть, становиться белым
ағарып ятыу — белеть;
күлдәк ҡояштя уңып ағарған — рубашка на солнце выцвела
2 бледнеть, белеть
ағарып китеү — побледнеть;
бер ағарып, бер ҡыҙарыу — то бледнеть, то краснеть;
йөҙө ағарған — лицо его побледнело
3 становиться чистым
самауыр ағарған — самовар стал чистым
4 отстирывать
ямғыр һыуында кер яҡшы ағара — в дождевой воде бельё хорошо отстирывается;
алыҫтан ағарып күренеү — белеть издалека
5 белеть
виднеться
6 перен.
обелить себя, восстановить свою репутацию
ағас
1 в знач. сущ.
дерево || древесный
бейек ағас — высокое дерево;
йыуан ағас — толстое дерево;
ағас ботағы — ветка дерева;
ағас үҙәге — сердцевина дерева;
емеш ағасы — фруктовое дерево;
йомшаҡ ағас — дерево с мягкой древесиной;
ҡара ағас — карагач;
ҡыҙыл ағас — красное дерево;
тимер ағас — железное дерево;
ағас күмере — древесный уголь;
ағас спирты — древесный спирт;
ағас ултыртыу — посадить дерево; посадка дерева; лесопосадка;
ағас емеше менән, кеше эше менән — дерево плодами славится, человек - делами
2 в знач. сущ.
лес, древесина
ағас эшкәртеү заводы — лесозавод;
ағас эшкәртеү промышленносы — деревообрабатывающая промышленность;
ағас әҙерләү пункты — лесозаготовительный пункт;
төҙөлөш ағасы — строевой лес;
ағас ҡыуыу — сплавлять лес;
ағас тарттырыу — трелевать лес;
утын ағасы — полено; (перен.) увалень
3 ист.
условный знак рода
4 в знач. прил.
деревянный
ағас көрәк — деревянная лопата;
ағас өй — деревянный дом;
ағас атҡа атландырыу — посадить в галошу (букв. посадить на деревянную лошадь)
[[]]
ағас аҡса — деньги, изъятые из обращения;
ағас ауыҙ — (разг.) косноязычный (букв. деревянный рот);
ағас аяҡ — деревянный протез; подвесная ступенька, используемая при осмотре борти;
ағас тел — невежливый, непочтительный, грубый на язык;
урын ағасы — станина ткацкого станка
ағас-таш
собир.
строительные материалы
ағас-таш әҙерләү — заготавливать строительные материалы
ағасаҡ
жерех
рыба
ағасланыу
деревенеть || одеревенение
ағасланған үҫемлектәр — одеревеневшие растения
ағаслы
заросший лесом, деревьями, лесистый
ағаслы урын — место, заросшее деревьями;
ағаслы яҡ — лесистый край, лесистая местность
ағаслыҡ
лесок
ҡуйы ағаслыҡ — густой лесок
ағасъяңаҡ
см. атасаҡ
ағза
1 член, часть тела, орган
аш һеңдереү ағзалары — органы пищеварения;
ишетеү ағзалары — органы слуха;
рудиментар ағзалар — рудиментарные органы;
тойоу (или һиҙеү) ағзалары — органы осязания;
эске ағзалар — внутренние органы
2 член
коллектива
бюро ағзаһы — член бюро;
идара ағзаһы — член правления;
колхоз ағзаһы — член колхоза;
партия ағзаһы — член партии;
редколлегия ағзаһы — член редколлегии;
Россия фәндәр Академиһының тулы хоҡуҡлы ағзаһы — действительный член Академии наук России;
хөкүмәт ағзаһы — член правительства
ағзалыҡ
членство || членский
ағзалыҡ билеты — членский билет
ағзам
уст.
высочайший
ағзам хәҙрәттәре — ваше высочество; ваше величество; ваше превосходительство
ағуна
белая куропатка
һоро ағуна — серая куропатка
ағута
уст.
чиновник
батша ағуталары — царские чиновники
ағүҙәк
диал.
см. йөлөн