Башкирско-русский словарь
атҡыс
II
бот.
:
атҡыс емеш — хлопушка сорняк
атҡыс
III
см. атҡый
атлам
шаг
атлам һайын — с каждым шагом, на каждом шагу;
аяҡ атламы ер — небольшие расстояние
атлама
I
1 скоба
атлама ҡағыу — забивать скобу;
атлама һалыу — соединять скобой
2 обод, жестяная полоска
набивается на законопаченные пазы лодки
атлама
II
1 диал.; см.
асамай I
2 см. башағас
атламлы
ходкий
атламлы ат — ходкая лошадь, ходкий конь
атландырыу
подсаживать
напр. на лошадь
атҡа атландырыу — подсадить на лошадь
[[]]
ағас атҡа атландырыу — обмануть, провести
атланыу
садиться верхом
напр. на лошадь
бүрәнәгә атланыу — сесть верхом на бревно
[[]]
елкәгә атланыу — сесть на шею кому
атлас
атлас
анатомик атлас — анатомический атлас;
ботаник атлас — ботанический атлас;
диалектологик атлас — диалектологический атлас;
Донъя атласы — Атлас мира;
тимер юлдар атласы — железнодорожный атлас
атлас || атласный
атлас күлдәк — атласное платье;
атлас юрған — атласное одеяло
атлатыу
1 водить, помогать идти
баланы тотоп атлатыу — вести ребёнка за руку
2 в ф. деепр. на -п выступает в знач. нареч.
шагом
атты атлатып барыу — ехать на лошади шагом
атлау
1 шагать, ступать; идти шагом || поступь, походка
аяҡ атлау — ступать, шагать;
шәп атлау — шагать быстро;
әкрен атлау — шагать медленно;
аша атлау — перешагнуть
2 перен.
достигать успеха
колхоздың хужалығы алға атлай — хозяйство колхоза достигло успеха
[[]]
атлаған һайын — на каждом шагу; постоянно;
баштан атлау — верховодить кем, главенствовать над кем
атлет
атлет
ауыр атлет — тяжелоатлет;
еңел атлет — легкоатлет
атлетик
атлетический
атлетик көс — атлетическая сила;
атлетик күнегеүҙәр — атлетические упражнения;
атлетик кәүҙә — атлетическое телосложение
атлетика
атлетика
ауыр атлетика — тяжёлая атлетика;
еңел атлетика — лёгкая атлетика
атлы
I
1 имеющий лошадь
атлы кеше - ]батыр, атһыҙ кеше ятыр — [indexчеловек, имеющий лошадь - богатырь, безлошадный - ничто
2 воен.
конный, верховой; кавалерийский
атлы атака — кавалерийская атака;
атлы ғәскәр — конница;
атлы корпус — кавалерийский корпус;
атлы милиция — конная милиция
[[]]
атлы килеп йәйәү ҡайтыу — вернуться ни с чем, вернуться с пустыми руками
атлы
II
по имени, по прозвищу; по кличке
атлы-тунлы
состоятельный, зажиточный
атлы-тунлы кеше — состоятельный человек;
атлы-тунлы йәшәү — жить зажиточно
атлығыу
1 стремительно бить, течь струёй
крандан һыу атлығып аға — из крана вода бьёт струёй
2 перен.
рваться, стремиться, устремляться; биться || рвение, стремление
өйгә ҡайтырға атлығып тороу — рваться домой;
эшкә атлығып тотоноу — с рвением браться за работу
3 перен.
ринуться
алға атлығыу — ринуться вперёд;
яуға атлығыу — ринуться в бой
атлыҡса
1 конюшня; конный двор
2 диал. см.
утлыҡса
атма
диал.
см. йәтмә I