Башкирско-русский словарь
һалдау
остроги
өс тешле һалдау - остроги с тремя зубцами;
һалдау һабы - рукоятка остроги
һалдаулау
бить острогой
балыҡ һалдаулау - бить рыбу острогой
һалдыртыу
молоть (что)
он һалдыртыу - молоть зерно на муку
һалдырылыу
страд. от һалдырыу 2, 3
һалдырыу
1
понуд. от һалыу 1-7
2
снимать
аттың эйәрен һалдырыу - снять с лошади седло
3
молоть
иген һалдырыу - молоть зерно
4 перен.
нестись, мчаться
өйгә табан һалдырыу - нестись домой
5
играть на чём; наяривать
тальянда һалдырыу - наяривать на тальянке
[[]]
һалдырып алыу - снимать, отнимать насильно что ;
кейемен һалдырып алыу - насильно раздевать
һалҡы
медленно, еле-еле; нехотя
һалҡы атлау - шагать медленно;
һалҡы ғына килә - идёт нехотя
һалҡын
перен.
1
холодный, прохладный
һалҡын ел - холодный ветер;
һалҡын һауа - прохладный воздух;
һалҡын һыу - холодная вода
2
холодный, прохладный, равнодушный
һалҡын ҡараш - холодный взгляд;
һалҡын мөнәсәбәт - холодное отношение
3 прям., перен.
холодно, прохладно
бөгөн һалҡын - сегодня холодно;
һалҡын ҡаршылау - встречать холодно
4
холод, прохлада
иртәнге һалҡын - утренний холод;
күләгә һалҡыны - прохлада тени
[[]]
һалҡын алыу - а) проветриваться; б) простужаться;
һалҡын тейеү - простудиться
һалҡынайтыу
1
холодить
быяла маңлайҙы һалҡынайта - стекло холодит лоб
2
безл. от һалҡынайыу
кискә табан һалҡынайта - к вечеру морозит
һалҡынайыу
1
холодать, холодеть || похолодание
һауа һалҡынайҙы - воздух похолодел
2
охладевать || охлаждение
уҡыуға һалҡынайыу - охладеть к учёбе, чтению
һалҡынланыу
см. һалҡынайыу
һалҡынлыҡ
1
см. һыуыҡлыҡ
2
халатность
һалҡынса
прям., перен.
1
прохладный
һалҡынса ел - прохладный ветер;
һалҡынса ҡараш - прохладный взгляд
2 перен.
прохладно
һалҡынса ҡаршы алыу - встречать прохладно
һалланыу
страд. от һаллау
һаллатыу
понуд. от һаллау
һаллау
плотить; составлять, вязать плот
һал һаллау - вязать плот
һаллашыу
взаимн. от һаллау
һалма
1
лапша нарезанная крупными четырёхугольниками
ҡаҙаҡ һалмаһы - лапша величиной с ладонь;
ҡул һалмаһы (или сумар һалма) - лапша, разорванная руками;
һалма баҫыу - месить тесто для лапши;
һалма йәйеү - раскатать тесто для лапши;
һалма ҡырҡыу - нарезать лапшу
2 диал.
суп-лапша без мяса
яйҙаҡ һалма - суп-лапша без мяса
[[]]
һалма биҙәк - четырёхугольные узоры на пуховой шали;
ҡырҡ һалма - (уст.) средство от укуса бешеной собаки (еда, собранная по домам)
һалмағайыу
см. һалмаҡланыу
һалмағыс
шумовка
һалмаҡ
1
ровный, неторопливый, плавный
һалмаҡ йыр - плавная песня;
һалмаҡ тауыш - спокойный голос, ровный голос
2
ровно, неторопливо, плавно
һалмаҡ йырлау - петь плавно
3
ровный, неторопливый, плавный
һалмаҡ йыр - плавная песня;
һалмаҡ тауыш - спокойный голос, ровный голос