Башкирско-русский словарь
урын-ваҡыт
грам.
:
урын-ваҡыт килеш — местно-временной падеж
урын-ер
собир.
1 место, местность
яңы урын-ер — новые места
2 постель, постельные принадлежности
урын-ер нәмәләре — постель;
урын-ерҙе йыйыштырып ҡуйыу — складывать, убирать постель
урынағас
диал.
то же, что
киндер урыны (см. киндер)
урынаяҡ
этн.
то же, что
һандыҡ аяғы (см. һандыҡ)
урынбаҫар
заместитель
директор урынбаҫары — заместитель директора;
урынбаҫар вазифаһы — должность заместителя
урынбаҫарлыҡ
заместительство
урынбаҫарлыҡ итеү — замещать чью-л. должность
урындағы
местный, локальный
урындағы ваҡыт — местное время;
урындағы промышленность — местная промышленность;
урындағы сортлы бойҙай — местная сортовая пшеница;
урындағы шарттар — местные условия;
урындағы халыҡ — местное население
урындыҡ
1 нары
урындыҡта йоҡлау — спать на нарах;
урындыҡҡа сәй әҙерләү — готовить чай на нарах
2 диал. см.
ултырғыс
урынлаштырылыу
страд. от урынлаштырыу
урынлаштырыу
1 помещать, размещать || помещение, размещение
мебелде урынлаштырыу — размещать мебель (в комнате);
очерк урынлаштырыу — поместить очерк
2 укладывать, складывать || укладывание, складывание
әйберҙе урынлаштырыу — складывать вещи
3 устанавливать; вводить || установление, ввод
власты урынлаштырыу — устанавливать власть;
бәйләнеш урынлаштырыу — установить связь;
тынлыҡ урынлаштырыу — устанавливать тишину
4 устраивать || устройство
уҡырға урынлаштырыу — устроить учиться;
фатирға урынлаштырыу — устроить на квартиру;
эшкә урынлаштырыу — устроить на работу
урынлашыу
1 помещаться; размещаться, располагаться || размещение, расположение
бер-нисә километр алыҫлыҡта урынлашыу — располагаться в нескольких километрах от чего-л.;
2 устраивать || устройство
ҡунаҡханаға урынлашыу — устраиваться в гостинице;
ҡалаға урынлашыу — устроиться в городе;
уңайлы итеп урынлашып алыу — устроиться поудобнее;
уҡырға урынлашыу — устроиться учиться
3 устанавливаться, укрепляться || установление, укрепление
хакимлек урынлашты — власть установилась;
яңы тәртип урынлашты — установился новый порядок
4 обосновываться || обоснование
яңы урында ныҡлап урынлашыу — крепко обосноваться на новом месте
урынлы
1 в знач. прил.
уместный
урынлы маҡтау — уместная похвала;
урынлы талап — уместное требование;
урынлы һүҙ — уместное слово
2 в знач. прил.
заслуженный, достойный
урынлы шелтә — заслуженный упрёк;
урынлы яза — заслуженное наказание
3 в знач. прил.
местный
бер урынлы — одноместный;
өс урынлы — трёхместный
4 в знач. нареч.
уместно, к месту
урынлы ҡулланыу — применять что-л. к месту;
урынлы әйтеү — сказать к месту
5 в знач. нареч.
заслуженно, по заслугам
язаны урынлы биреү — наказать по заслугам
[[]]
күп урынлы һан — многозначное число
урынлы-урынһыҙ
некстати; не к месту
урынлы-урынһыҙ әйтеп барыу — говорить не к месту, говорить некстати
урынтын
диал.
см. йәшерен
урынһыҙ
1 в знач. прил.
неуместный
урынһыҙ шаярыу — неуместная шутка
2 в знач. прил.
незаслуженный, необоснованный
3 в знач. нареч.
неуместно, некстати
урынһыҙ әйтеү — сказать некстати
4 в знач. нареч.
незаслуженно, необоснованно
урынһыҙ йәберләү — обидеть незаслуженно
урынһыҙға
см. урынһыҙ 2
урынһыҙға кшегә һүҙ әйтмә — незаслуженно человека не упрекай
урыны-урыны
:
урыны-урыны менән — местами;
урыны-урыны менән ямғыр яуып үткән — местами прошёл дождь
урып-йыйыу
собир.
убирать, жать, косить, скашивать хлеба || уборка, жатва
урып-йыйыу агрегаты — уборочный агрегат;
урып-йыйыу мәле — уборочная страда
урып-һуғыу
собир.
см. урып-йыйыу
урыҫ
разг.
см. рус