Башкирско-русский словарь
төйөҫ
диал.
см. тырыз I
төйөү
I
В
1 толочь, растирать
в ступе
борос төйөү — толочь перец;
тоҙ төйөү — толочь соль;
килелә төйөү — толочь в ступе
2 обдирать, толочь
зёрна
тары төйөү — толочь просо
3 утрамбовывать
бағана төбөн төйөү — утрамбовывать землю вокруг столба;
һандыҡҡа нәмәләрҙе тейәп тултырыу — набить сундук вещами
4 перен., разг.
колотить, лупить
арҡаһын төйөү — лупить в спину;
йоҙроҡ менән төйөү — колотить кулаком
5 перен., разг.
уплетать, есть быстро, с аппетитом
икмәкте төйә генә — он здорово уплетает хлеб
төйөү
II
1 завязывать узлом
бау осон төйөү — завязывать на узел конец веревки ;
төйөп ҡуйыу — завязать на узел
2 хмурить
брови
ҡашты төйөү — нахмурить брови
төйөшөү
взаимн. от төйөү I
төйрәү
скреплять, закалывать булавкой
төйрәүес
1 булавка
2 игольник
төйрәүескә энә сәнсеү — воткнуть иголку в игольник
төйтө
1 шершавый
төйтө ҡабыҡ — шершавая кора
2 перен.
мрачный, угрюмый
төйтө ҡараш — мрачный взгляд
төйтөк
хмурый
төйтөк кеше — хмурый человек;
төйтөк ҡаш — нахмуренные брови
төйтә
разг.
комель
веника
миңдектең төйтәһе — комель веника
төйтәйеү
хмуриться
төйтәйеп ҡарау — смотреть, нахмурив брови
төйәк
1 родная земля, родная сторона, родина
ата-баба төйәге — земли отцов и дедов;
изге төйәк — священная земля;
тыуған төйәк — родная сторона;
үҙ төйәгем — моя родная сторона; мои родные края
2 пристанище, стоянка, обиталище
мал эйәләгән төбәк — стоянка скота;
торналар төйәге — стоянка журавлей;
төйәк булыу — быть пристанищем;
төйәк һайлау — выбирать себе пристанище
төйәкләндереү
понуд. от төйәкләнеү
төйәкләнеү
свёртываться в комок
затвердевать в виде бугорка
определить себе место обитания, обосноваться
ауылда төйәкләнеү — обосноваться в деревне;
төйәкләнә алмау — не находить себе место для жилья
төйәкләү
М
жить, обитать
башҡорттар борондан Уралда төйәкләнгән — башкиры с древних времён обитали на Урале;
кейектәр урманда төйәкләй — звери обитают в лесах
төк
I
волос, волосок; шерсть, шерстинка
оҙон төк — длинный волос;
сал төк — седой волосок
төк
II
разг.
тюк
бер төк тауар — один тюк товара;
бесән төгө — тюк сёна;
төк менән ташыу — возить тюками
төклө
волосатый, шерстистый, мохнатый
төклө ҡул — волосатая рука
[[]]
төклө аяғың менән (кил) — приноси в дом счастье, удачу и богатство (пожелание невестке при её входе в дом жениха)
төкләҫ
I
волосатый
төкләҫ кеше — волосатый человек
төкләү
делать тюки, тюковать
бесәнде төкләү — тюковать сено;
төкләп һалыу — положить тюками
төкмә-төк
диал.
см. нәҡ