Башкирско-русский словарь
туйыныу
1 питаться
икмәк менән туйыныу — питаться хлебом
2 наедаться, насыщаться
иткә туйыныу — наедаться мяса
3 перен.
питаться, напитываться, пропитываться
йылғалар шишмәләр менән туйына — реки питаются от родников;
ер һыуға туйынған — земля пропиталась влагой
туйыр
I
толстая нагайка
туйыр
II
жёлудь
туйыс
диал.
см. тырыз I
туйыу
1 наедаться; насыщаться
ныҡ туйыу — сильно наедаться;
икмәккә туйыу — наедаться хлебом
2 перен.
надоедать
ҡунаҡтан туйған — ему надоели гости;
эшһеҙлектән туйҙым — мне надоело безделье;
хәбәрҙән туйҙым — мне надоели разговоры
[[]]
туйып һикереү — беситься от праздной жизни
тук
с.-х.
тук
азот туты — азотный тук;
калий тугы — калийный тук
туҡ
I
1 сытый, наевшийся
туҡ бала — сытый ребёнок;
туҡ булыу — быть сытым;
ас хәлен туҡ белмәҫ, ауырыу хәлен һау белмәҫ — сытый голодного не разумеет, здоровый больного не разумеет
2 налитой, полный
туҡ башаҡ — налитой колос;
туҡ бойҙай — налитая пшеница
3 перен.
довольный, удовлетворённый
күңеле туҡ — его душа довольна
4 сытно
туҡ йәшәү — сытно жить
туҡ
II
подражание короткому отрывистому удару, стуку
тук
туҡ-туҡ һуғыу — стучать тук-тук
туҡал
I
комолый, безрогий
о корове, козе и т. п.
туҡал үгеҙ — безрогий бык;
туҡал һыйыр — комолая корова
туҡал
II
уст.
самая молодая из жён
при многоженстве
туҡалаҡ
1 не крытый, без крыши
туҡалаҡ өй — дом без крыши
2 бедный, убогий
туҡалаҡ хужалыҡ — бедное хозяйство
туҡанай
диал.
см. төпөш
туҡландырыу
1 кормить, питать
балаларҙы туҡландырыу — кормить детей
2 с.-х.
подкармливать
үҫемлектәрҙе туҡландырыу — подкармливать растения
туҡланыу
1 питаться || питание
туҡланыуҙы яҡшыртыу — улучшить питание;
һөт-ҡатыҡ менән туҡланыу — питаться молочным;
үҫемлектәр кислород менән туҡлана — растения питаются кислородом
2 перен.
питаться, снабжаться
йылға шишмәләр менән туҡлана — река питается родниками
[[]]
дөйөм туҡланыу — общественное питание
туҡланыш
питание
туҡланыш продукттары — продукты питания
туҡлаңдырылыу
страд. от туҡландырыу
туҡлыҡ
1 сытость
туҡлыҡ өсөн — для сытости
2 питательность, сытность
ҡыярҙың туҡлығы юҡ — в огурцах нет питательности
3 достаток, обилие пищи
туҡлыҡта аслыҡты иҫтә тот — при достатке помни о голоде
туҡлыҡлы
сытный; питательный
туҡлыҡлы аш — сытная еда;
туҡлыҡлы аҙыҡ — питательная пища
туҡмаҡ
I
1 колотушка, деревянный молоток
кер туҡмағы — валёк;
киндер туҡмағы — колотушка для конопли
2 желёзка для подвешивания на лоб буйного жеребца
3 гиря
настенных часов
4 диал. см
үбәк
[[]]
туҡмаҡ ҡойроҡ — волк (букв. колотушка-хвост)
туҡмаҡ
II
битьё, побои
туҡмаҡ алыу — получить побои, быть битым;
туҡмаҡ төшөү — быть битым