палеоазиатские языки

Списки Сводеша для палеоазиатских языков

Списки Сводеша для палеоазиатских языков

Русский Кетский С-юкагирский Ю-юкагирский Чукотский эскимосский Корякский Ительменский Чаплинский эскимосский Алеутский Нивхский Айнский
1 я ат мэт мэт гым гыммо кәмма хўаӈа́ [[ ]] ни ку (ku, ク), куани (kuani, クアニ); цёкай (chokai, チョカイ)
2 ты у тэт тэт гынан гыччи кәзза ылъпы́к [[ ]] чи э (e, エ), эани (eani, エアニ)
3 он бу тудэл тудэл ытлён ,  ынан ынно әнна ылъӈа́ [[ ]] иф ани (ani, アニ)
4 мы әт ,  әтн мит мит мури ;  моргынан (дв)  муйи , (мн) мую муза’н хўаӈку́та [[ ]] мер̌ ,  мин анокай (anokai, アンオカイ), а-ун (a-un, アウン)
5 вы әк ,  әкӈ тит тит тури ,  торгынан (дв)  туйи , (мн) тую туза’н ылъпы́си [[ ]] чыӈ ,  чин эци (echi, エチ), эци-окай (echi-okai, エチオカイ)
6 они буӈ титтэл титтэл ытри ,  ыргынан (дв)  ыччи , (мн) ыччу итӽ (дв)  ылъкы́к , (мн) ылъӈи́т [[ ]] имӈ ,  ивӈ , ин ани-утара (ani-utara, アニウタラ)
7 этот ки ,  ту тэн ;  туӈ эдиӈ ;  туөн , тиӈ ;  адуөн ынк’эн ,  н’отк’эн , н’оот в’уччин ,  ыннин ты’н ,  ты’нну та́на ;  у́на [[ ]] тыдь апан (apan, アパン), там (tam, タム), тан (tan, タン)
8 тот ӄа таӈ ,  тидэн ( тиэн ) тан ;  адаӈ ; тиӈтаӈ н’аанк’эн ,  ынкэн ӈаен ну и́гна ;  та́мна , тази́гна [[ ]] адь ,  ауд , эӻд ;  кудь , куд ари (ari, アリ), икиа (ikia, イキア), нэй (nei, ネイ), тоан (toan, トアン)
9 здесь кисеӈ , тусеӈ ,  сеӈ , сеэӈ тэньи тии н’утку в’утьку нухӄэнэ ,  ӈу’н хўа́ни ;  таўа́ни ; ма̄ни [[ ]] туин ,  туг , тус ;  ӿуг , ӿуӈг тэда (teda, テダ)
10 там ӄасеӈ ; сёоӈ ; туньтан тигираа таа ;  адаа ; эйтаа ынкы ,  н’энку , гэнку ӈанко ӽу тази́ӈани́ ;  ӄага́ни ; пама́ни ;  ага́ ; тага́ни [[ ]] аг, айн, эӻс хунакэта (hunaketa, フナケタ), икусьта (ikushta, イクシタ), тоада (toada, トアダ)
11 кто аня ,  анет ;(ж)  беся ;(м)  битсе ;(мн) биляӈсянь кин кин мэн’ин ;(многие) микынти мэки (ед)  к’э ; (мн) к’нәнтх кина́ ,  кина́ӈа̄ўа́ [[ ]] аӈ ,  нар̌ хунна (hunna, フンナ), нэн (nen, ネン)
12 что акусь , аксь нэмэ лэмэ ръэнут йынны ӑӈӄа ся̄ӈўа́ [[ ]] сидь ,  нуд нэп (nep, ネプ)
13 где бисеӈ , бире холльэ ;  хадаа хон ;  хадунгэ мин’кы миӈкы ма’ на́ни ,  на́нта , нали́ӷми [[ ]] р̌ар̌ ,  т’ас хунакта (hunakta, フナクタ), инэ (ine, イネ), нэйта (neita, ネイタ)
14 когда бет ,  аська ханьин ханьин ,  хайн титэ ;  эвыр , ыныкит титэ ит’э ӄаку́ ;  ӄавӈа́ӄ [[ ]] ығр ,  ағр хэмбара (hembara, ヘムバラ), ита (ita, イタ), ко (ko, コ)
15 как асӄа ;  эта ӄоря хуодэн ходо к’ынур миӈкые ласт наты́н ,  наты́та [[ ]] яӈгут , яӈгур̌ нэкон-ка (nekon-ka, ネコンカ)
16 не бәнь ;  атнь эл эл ,  элэ ынн’э ,  к’ырым , к’ырымэн , ванэван уйӈэ ӄа’м ;  хэ’њч ;  заӄ [[ ]] [[ ]] лығыдь , ӄ’аудь , ӷаврдь ,  т’а хам (ham, ハム), утэк (utek, ウテク)
17 всё быльдэ ; утал йавнэр [[ ]] ымыльо ымыӈ миԓ ӄама́хтуӄ [[ ]] сык ,  сик эмукнэ (emukne, エムクネ), исинэ (ishine, イシネ), обитта (obitta, オビッタ)
18 много онь пойуонь нингэй нымкык’ин амкыка , нымкыг’ав’ , ӈынвыӄ , ӈынвычгая мэйим ,  мэйэӈ , птос ,  әмптова , эсчаӄ угля́ӷлюку́ [[ ]] малӻодь , мылӻод , р̌аӈӻа порон-но (poron-no, ポロンノ)
19 несколько там анун мэ хамлал хамундэ тъэр ,  чигтъэр , о’птытъар тэг’ый аму ; чыг’эйчыгэю ла’лсхэ’њч ӄафси́наӷья́к [[ ]] р̌аӈзлу , т’аӈзлу нэппо (neppo, ネッポ)
20 мало ӄомат алӷамлань чаай тъэръэв , тъарэты тэг’ый уљуӄ паля́ӽаӄ [[ ]] ӿыскть , ӿаскуд пон-но (pon-no, ポンノ)
21 другой биксь конмэги ;  виэн илльэ элвэльин ;  к’ули- / к’оле- ӄуллу ӄула ;  эк’нэн иля́ӈа [[ ]] эна оя (oya, オャ)
22 один ӄусь ;  ӄо’к маархуонь иркин ,  иркид ыннэн , ыннэнчьэн ;  к’ол ыннэн ˚ӄниӈ ата́сиӄ [[ ]] няӄр̌ синэ (shine, シネ)
23 два ын кийуонь атахун ,  атахуд н’ирэк’ ӈыччеӄ касӽ ма́лӷук [[ ]] меӄр̌ ту (tu, ツ)
24 три доӈ йалуонь йаан ,  йаад н’ырок’ ӈ’ыёӄ ч’оӄ пиӈа́ют [[ ]] тяӄр̌ рэ (re, レ)
25 четыре сик йалаклань илэкун ;  илэкуд н’ырак’ ӈыяӄ ч’аӄ ыста́мат [[ ]] ныкр̌ инэ (ine, イネ)
26 пять ӄак имдальдьисчэ ньаӷанбоой мытлын’эн мыллыӈэн кувумнук талъи́мат [[ ]] т’оӄр̌ асикнэ (ashikne, アシクネ)
27 большой ӄя чама ;  чамуонь чомоой нымэйын’к’ин нымэйыӈӄин ˚плаӽ ,  эсӄчкин а́ӈылӷи́ [[ ]] пила поро (poro, ポロ)
28 длинный угдэ ,  угд читнэй читнэй нивлык’ин нив’лыӄин ивлаӽ та́кылӷи́ [[ ]] кыла таннэ (tanne, タンネ)
29 широкий ӄиильсь вэйлуонь кэнбунэй нъумк’ин ныпав’ӄин котлаӽ иӄы́туӄа́ӄ [[ ]] верла пара (para, パラ)
30 толстый бо’ль көтинэй иӈльоой нъумк’ин ; нык’ик’ин ныӄиӄин номӄэн ыслы́гыӽлъя́лӷи ; уму́лӷи [[ ]] тола ; вир̌кырла руэ (rue, ルエ)
31 тяжёлый съъсь иральань нигэйоой нитчык’ин ниччыӄин кӑзлаӽ уӄи́хтуӄа́ӄ [[ ]] пердь пасэ (pase, パセ)
32 маленький хъняньсь льукуонь йукоой ныппылюк’ин , ыппылюльын ныппулюӄин уљуљаӽ мы́кыста́ӽаӄ ; амся́кылӷи́ [[ ]] матьки пон (pon, ポン)
33 короткий хольсь моннэй читнэдин йукоой нычивмык’ин , чивмыльын никмыӄин икәмљаӽ та́кыста́ӽаӄ [[ ]] п’ӽакла такнэ (takne, タクネ)
34 узкий тоӷ ,  тоӷа чавруонь чуӈнэй нычьувк’ин ныквыӄин ӄуњљаӽ иӄы́кыста́ӽаӄ [[ ]] нокла хутнэ (hutne, フツネ)
35 тонкий хаксем чоӷунэй ; кииаийэ кэйбэй ныгытк’эн ; нывытлык’эн нывыльгыӄэн кчоњљаӽ ; ољвэљаӽ амы́ста́ӽаӄ ; угмы́ста́ӽаӄ [[ ]] нокла анэ (ane, アネ)
36 женщина ӄим пайпэ паай н’эвыск’эт , н’эвъэнйыръын ӈавычӈын мимсх аӷна́ӄ [[ ]] умгу ,  р̌аӈӷ мат (mat, マツ)
37 мужчина хиг койпэ куөйпэ к’лявыл г’оля иӽԓӽ юк [[ ]] утку , эзмыть оккайё (okkaiyo, オッカイョ)
38 человек ке’т көдэ шоромо о’равэтльан г’уемтэв’илг’ын ч’амзањԓӽ юк [[ ]] нивх ,  нивӈ айну (ainu, アイヌ)
39 ребёнок дыль уо (ӈ) уө нэнэнэк’эй , кымин’ын ӄайыкмиӈын п’эч таӷну́ӽаӄ [[ ]] оӻла хэкаци (hekachi, ヘカチ), по (po, ポ)
40 жена ӄим мирийэ ;  көнмэ тэрикэ н’эвъэн , тумгытум ӈэвытӄэт ӈыч нули́ӄ [[ ]] [[ ]] маци (machi, マチ)
41 муж тет пэлдудиэ ; көнги ;  көнмэ пулут ы’вэк’уч , тумгытум ӄылавол ӄамзан уги́ ,  уўи́ [[ ]] [[ ]] хоку (hoku, ホク)
42 мать ам эньиэ эмэй ытля ,  ытльа ылла лаӽсӽ на̄ [[ ]] ымык ,  ымк уну (unu, ウヌ)
43 отец өп амаа эсиэ ытлыгын эньпич исх ата́ [[ ]] ытык ,  ытк она (ona, オナ)
44 животное ассель йэлэкунугур-чэндьэрукунпэ ,(зверь)  талав эндьоон гынник (зверь)  гийник кԓалэ’ан ;(зверь)  вырник тыӷи́гаӄ [[ ]] ӈа цикоикип (chikoikip, チコイキプ)
45 рыба ись альӷа анил ыннээн ынныын әњч иӄа́лъюк [[ ]] чо цеп (chep, チェプ)
46 птица кеӈассель уйэньэйрукун ; чирэмэ нодо гатле ,  галгат галган (птенец)  ˚пакук ӄаўа́к [[ ]] пыйӈа , пуйӈа цикап (chikap, チカプ), цири (chiri, チリ)
47 собака тип лаамэ тоуко ы’ттъын г’ытг’ын ˚ӄосӽ ,  ˚ӄсӽай ӄикми́ӄ [[ ]] ӄан ,  ӄанӈ сета (seta, セタ)
48 пчела бысьт көдьэ тодииндьаӷаа рок’ыр тылгыёӄый ˚кзумх выхта́ӄ [[ ]] вуӈ soyai, ソヤイ, сояй
49 змея тиг ,  тих читнэй көдьэ [[ ]] кымъылгын [[ ]] [[ ]] ама́ӽту ; нымы́гьяӄ [[ ]] кылаӈа , кылгерӈ ояпи (oyapi, オャピ)
50 червь кинь ;  утих көдьэ кэлидьэ кымъылгын , кымъыкым ывынӄой , ынгэм [[ ]] киӈу́к [[ ]] ӽар̌ ,  чхевр̌ кикири (kikiri, キキリ)
51 дерево өксь саал шаал уттуут уттыут у’ уна́ӽсиӄ [[ ]] тиғр̌ ,  чӽар̌ ни (ni, ニ)
52 лес ле’с ; табаӈ ; хиссэй ; арень саанмонильэ мургэ умкуум умкын лылум уӄфи́гыт [[ ]] пал нитай (nitai, ニタイ)
53 палка өксь саал шаал уттытъул уттыут у’ ая́виӄ [[ ]] [[ ]] канни (kanni, カンニ), кува (kuwa, クワ)
54 ягода ээль пуриэ лэбэйдии оонъылгын , уунъэт ывынг’ын мэԓкэв пагу́нӷаӄ [[ ]] алс ,  алр̌ фурэп (furep, フレプ)
55 орех имдись [[ ]] шөльиэ воналгын в’унэв’ун куњԓэл гу́наӄ [[ ]] т’оӻс , т’оӻзаӈ пи (pi, ピ)
56 лист ъъ пугил полжисьэ вытвыт в’ытв’ыт пәллапәл ӄуӄу́ӈаӄ [[ ]] тёмр̌ (хок) сось (sosh, ソシ), (сах)ям (yam, ャム)
57 корень тирь варулуу лархул кэнмылгын татӄуп пӈылпӈыл аку́ӄ [[ ]] визлых синрит (shinrit, シンリツ)
58 кора ыын саанхалдэвэ ; халдавэ хаар тык’илгын илӄылгын илал ӄа́йӷу [[ ]] оӻм ,  ом яра (yara, ャラ)
59 цветок аӄта ъъӈ пулгидьилэ лэбиэн шөрилэ тын’эчьын таӄлэӈыт ч’ињэкэчӽ пи́тутша́ӄ [[ ]] эӈвк эбуйкэ (ebuike, エブイケ), нонно (nonno, ノンノ), том (tom, トム)
60 трава даан , даань ульэгэӈ ульгэ въаглын’ын , въэй выг’аю ˚сысал выга́ӄ [[ ]] чӈыр кина (kina, キナ), мун (mun, ムン)
61 верёвка аӈ игийэ игэйэ н’илгын , танн’ын’элгын талат фӑсӽт тапӽа́м а́тӽа ; тапӽа́лъыга́ӄ [[ ]] хева ,  хеваӈ тусь (tush, ツシ)
62 кожа туӈ савэ хаар гылгын гылгын , йыматналгын кылвыԓӽ ами́раӄ [[ ]] ӿал кап (kap, カプ)
63 мясо ись чуул чуул тыргытыр кинуӈи тӽалтӽал ныӄа́ [[ ]] тюс ,  тур̌ кам (kam, カム)
64 кровь сюль чиэмэ лэпул мутлымул , муллымул муллымул мԓим аўк [[ ]] ӈар̌ ,  чоӽ кэм (kem, ケム)
65 кость а’т амун амун ы’ттъым , ы’ттъымылгын г’ытг’ым ктӽӑм на́ӽӄўаӄ [[ ]] ӈыньф , ӈаньғыф понэ (pone, ポネ)
66 жир кы’т ньаньир ; чоӈдьэ шоунбо эчьын ачг’ын (нерпичий) хамԓх ;(медвежий) кач’х уӄу́ӄ т’ом [[ ]] кирипу (kiripu, キリプ), пие (piye, ピイェ)
67 яйцо э’й нонодуо йайсьэ лиглиг лив’лив’ лвилх ма́ник [[ ]] ӈойӄ нок (nok, ノク)
68 рог ӄо’ энмур унмут рыннылгын , рытын йыннылӈын әнтэӈ сиӷу́ныӄ [[ ]] мур̌ки кирау (kirau, キラウ)
69 хвост (зверя) хуут ,(птицы) хись ,(рыбы) хорап лахид эвчэ (зверя)  лахил ,(рыбы)  лахид иисьэ (зверя) налгын’ойн’ын ,(птицы) пэк’ыргырэл ,(рыбы) пик’ыпик , пик’ытъым ӈойӈын (зверя, рыбы) ӈосх , (птицы) чопхч папы́к [[ ]] ӈыки ,  ӈаки сара (sara, サラ),(птицы)иси (ishi, イシ),(рыбы)оцёпуцё (ochopcho, オチョプチョ)
70 перо ась [[ ]] тибил галгаргын гычгын чэԓхчэԓх силю́к [[ ]] тупр̌ конкони, (konkoni, コンコニ), рапуху (rapuhu, ラプフ)
71 волосы тәӈ монильэ майлэ кырвирти кычв’ыю к’ими’н нуя́т [[ ]] ӈыӈг, ӈамх нума (numa, ヌマ), отоп (otop, オトプ)
72 голова къе, къга йуо йоо левыт лэв’ыт (человека) ктхыӈ , (зверя, птицы)  чаӄол ,(рыбы)  хэвлыч на́сӄуӄ [[ ]] тёӈр̌ ,  тёӈғр̌ пакэ (pake, パケ), сапа (sapa, サパ)
73 ухо огдэ унумэ унэмэ вилют вэлолӈын и’л сигу́тык [[ ]] нос ;  мла кисара (kisara, キサラ)
74 глаз дэсь йуөдии аӈдьэ лылялгын лылалӈын лу’л и́я [[ ]] няӽ сик (shik, シク)
75 нос олан , олын йоӷул йоӷул ек’аак’ г’эӈытг’ым ӄэӄэӈ ӄыӈа́ӄ [[ ]] вих ,  ух эту (etu, エツ)
76 рот ӄө аӈа аӈа йыкыргын йикийӈын ӄэсӽ ӄаны́ӄ [[ ]] ыл ,  ал ;  ыӈг , ави ,  афӈ цяра (chara, チャラ), пара (para, パラ)
77 зуб ит сальӷарииӈ тодии ваннылгын , рыннылгын , э’э’лгын в’аннылӈын кәпкәп ху́та [[ ]] ӈығс , ӈағзыр̌ нимаки (nimaki, ニマキ)
78 язык ей ванар онор йилиил , йилыйил йилыйил ԓчэл улю́ [[ ]] ӿилх парумбэ (parumbe, パルムベ)
79 ноготь инеӈ одьил удьиль вагылгын вагылӈын к’уфк’уф ысту́к [[ ]] тыкнь , таӄань ам (am, アム)
80 стопа буль аримэ шархул ягылгын каямыткалӈын , ягылӈын [[ ]] иты́ӷаӄ [[ ]] [[ ]] урэ (ure, ウレ)
81 нога буль ;  ки’сь угурчэ нойл гыткалгын ; ягылгын гыткалӈын ӄтӽаӈ иӷу́ [[ ]] ӈытьх , ӈатьх кэма (kema, ケマ), кири (kiri, キリ)
82 колено батпуляӈ , батаӈ мольӷадамун поӷөжил н’ыратлын’ын ӈыялӈын сэзэӈ сыгы́сӄуӄ [[ ]] пих кокка (kokka, コッカ)
83 рука ляӈат ; хъӈн ;  ыль чалдьэ (ӈ) нугэн мынгылгын мынгылӈын хк’ич талъи́ӄ [[ ]] тымк ,  тамк тэк (tek, テク)
84 крыло ке’й уйэ (ӈ) пиирии ;  тибид аӈиль рэлытлын’ын , рэлыллын’ын тилтил сэсэӈ яӄу́ӄ [[ ]] ӈырӻыр̌ рап (rap, ラプ), тэккуп (tekkup, テックプ)
85 живот хый ,  хъля моньил ирил нанк’ын нанӄын ӄэԓтӄ аӄся́ [[ ]] ӿиғр̌ хони (honi, ホニ)
86 плечо дап ; кентибуль сэрбэдамун йөулугул рэлпытлын’ын , рэлпылгын йылпылӈын әнтнэӈ туя́ [[ ]] ӈари ,  ӈағри тапсуту (tapsutu, タプスツ)
87 шея кәӄт ,  кәӄтэ ньамиил йомил и’тын г’ынныг’ин хэйтэн уя́ӄуӄ [[ ]] ӄ’ос ок (ok, オク)
88 спина ӄоват чумур йоуӷо к’эптин ӄаптин к’авач хата́ [[ ]] кыдр̌ ,  казр̌ сэтуру (seturu, セツル)
89 грудь тьга сисидамун мэлут мачо мачвэлӈын [[ ]] сяки́мак [[ ]] ӈырғыр̌ рэрари (rerari, レラリ)
90 сердце ху сугудьэ шубэдьэ линлин’ лиӈлиӈ лиӈч иӽся́ӄуӄ [[ ]] ӈиф самбэ (sambe, サムベ)
91 печень сеӈ альаайэ (ӈ) [[ ]] понты понта понтапонт тыӈу́ӄ [[ ]] тивс киноп (kinop, キノプ)
92 пить уро, урос лавй оожэм иквичик пылык , йив’в’ичетык вэлкас мыӷа́ӄуӄ [[ ]] радь ,  рад , ранд ку (ku, ク), ику (iku, イク)
93 есть исас ;  илиӈ лэвдэй лэӈдэй к’амэтвак эв’йик нокас ,  тӽаллэс ныӷа́ӄуӄ ,  ныӷа́ӄа [[ ]] иньдь ,  инд , чмайдь э (e, エ), ибэ (ibe, イベ)
94 кусать ароӈ кичиэ нэрэйл тодиэм юук ,  тыргук ; рымылкик йыгуткук пәлкас амӄы́ӽӄуӷа́ӄа , амӄы́ӽӄуӷа́ӄуӄ [[ ]] [[ ]] куба (kuba, クバ), икуба (ikuba, イクバ)
95 сосать намут ивинум [[ ]] лёок ,  лывээк ловык әлх’эс мама́ӷаӄуӄ ; мылю́гаӄу́ӄ [[ ]] момодь , момдь нун (nun, ヌン)
96 плевать ультий [[ ]] мулльэ пэйжиим [[ ]] иччиньчывак [[ ]] ӄыси́ӷаӄуӄ [[ ]] [[ ]] нон (non, ノン)
97 глотать баӈтэва [[ ]] амльиим титк’этык титӄатык тӽлэтэс ту́фтаӄуӄ [[ ]] ӻаудь руки (ruki, ルキ)
98 дуть угий льирэрэм пуйм тыттук ; (о ветре) кытыйгатык , рыглёк туккы тлус ; (о ветре) спәлкас сю́паӄа́ ,  сю́паӄуӄ [[ ]] т’еӻдь ась (ash, アシ)
99 дышать элиӈбет аӷарэй йоод эймэшум выенток в’ыеӈток фчеткас аны́ӽтаӄу́ӄ [[ ]] т’адь ,  т’ад хэсэ (hese, ヘセ)
100 смеяться даӷ ,  даӄ аӷальвэй нуөй тэнн’ыткук ; тэнн’у лын’ык ачачгатык ԓӈэзэкас ныӈля́ӷаӄу́ӄ [[ ]] ӿаӻадь , ӿаӻад , эӻӈавд мина (mina, ミナ)
101 видеть төӈ ичуонум йуөм льук лыг’ук әԓчкос ысӽа́таӄу́ӄ , ысӽа́таӄа́ [[ ]] индыдь , идыдь , идыйд нукара (nukara, ヌカラ)
102 слышать эӄтий , эӄсаӄ мөрим мэдиим палёмтэлык паломтэлык элфскас ,  элфсэс нага́ӄуӷна́ӷаӄа́ , нага́ӄуӷна́ӷаӄу́ӄ [[ ]] мыдь ,  мыд ну (nu, ヌ)
103 знать итпарем курильиим лэйдиим лыги лын’ык лыги лыӈкы хиӄ эԓэс ли́сима́ӄа [[ ]] йимдь , яймнд , йыймдь амкири (amkiri, アムキリ)
104 думать аньбет , аньбереӈ , анеӈбет чуӈдэкудичим [[ ]] чимгъук чечкэюӈкы ˚к’энэзэкас сюмы́ӷниӷа́ӄуӄ [[ ]] к’ымлыдь , к’ымлыд раму (ramu, ラム), яйну (yainu, ャイヌ)
105 нюхать итэй (запах)  подьэл йоӷулэ аам йын’ок , йын’откок энайӈок ,  эӈок нэск’э’ԓкас на́ӷваӷа́ӄа , на́ӷаӄа́ [[ ]] нуғнуғдь хура-ну (hura-nu, フラヌ)
106 бояться коран , ӄоень , ӄоранай иӈиэм иӈиим , иӈльиим э’к’элин’этык , айылгавык в’эюльг’этык хтэкас али́ӄаӄу́ӄ [[ ]] ӿеӻадь ситома (shitoma, シトマ)
107 спать усень ааваай йоӈжоой , уӈжоой йылк’этык , лымкэтык йылӄэтык ˚ӈэкԓкас ӄава́ӷаӄу́ӄ [[ ]] ӄ’одь ,  ӄ’од мокоро (mokoro, モコロ)
108 жить дъ’ӄ эннуй эдьи вак ,  нымытвак ; эюльэтык , егтэлык юнэтык соњԓкас кия́ӽтаку́ӄ [[ ]] ӿумдь , ӿунвд исю (ishu, イシュ)
109 умирать ӄореӈ , ӄораӈ [[ ]] амдэй въик ,  пэлк’этык ; вайн’ык виг’эк эзакас туӄу́ӄуӄ [[ ]] мудь ,  мут рай (rai, ライ)
110 убивать ӄо ,  ӄоо ;  эй , ей пуньиичэм йоулоӷиим тымык ,  к’этвык тымык , энанматык ԓмэкас туӄу́така [[ ]] иғдь ,  иғнд райгэ (raige, ライゲ)
111 бороться (драться) дись ,  дысь ньинууйиичэ ньиӈдьидьэй тэйкэвык йиннинык ԓэтэкас тугу́мӷаӄу́ӄ [[ ]] выскть , выскт койки (koiki, コイキ)
112 охотиться ассано иэрууй промишльайм (на суше) гыннин’н’ыттык ;(на море) ивиник , ы’твыльэтык , ы’твыткук тагыйниӈык промосља’ԓкас ; нэскас уна́ӈниӷа́ӄуӄ ; муӷу́нъиӷа́ӄуӄ ; ива́ӷини́ӷаӄу́ӄ [[ ]] (охота) ӈаӈыӈдь рамандэ (ramande, ラマンデ)
113 ударить таӷай паайм пайм ; шапаӷэдайм кыплык эвыклык озэлэс (палкой) ана́гулъы́ӄа ;(кулаком) тыӈлю́хлъиӄа́ [[ ]] задь ,  ловдь кик (kik, キク)
114 резать хаӷей чаӷууйиим чоӷум чывик ,  валяткок чывик әмпӽэс авы́ӽтуӷа́ӄа [[ ]] яӄть ,  яӄт хумба (humba, フムバ), туй (tui, ツイ)
115 (раз) рубить харо [[ ]] чиндьиим рывыткок чывиткук әмпӽэс ӄу́хсиӷа́ӄуӄ [[ ]] р̌адь пэрэба (pereba, ペレバ)
116 уколоть ъндо өктэм ашшэм эюпык тынпок тэлас ка́палъы́ӄуӄ ; сюки́лъыӄу́ӄ [[ ]] п’севдь циу (chiu, チウ)
117 царапать иньтий йуорум айиэм рыгык вэгыткук к’улэс паки́нгуӷа́ӄа [[ ]] ӽар̌пть , ӽар̌ӄавд кики (kiki, キキ)
118 копать угдий ,  ӄыр хоӷим иӈэртэм вылпаткок , рыгыткук в’ыльпаткок , йыгык сатокас ,  сатос ля́гиӄу́ӄ [[ ]] хыздь , хызнд та (ta, タ)
119 плавать дуйгит [[ ]] йардьии альэк’атык алг’икатык фэкас ;  тӑлфскас алӈу́ӷаӄу́ӄ [[ ]] р̌ымдь , р̌ымд ма (ma, マ)
120 летать доӄ ;  кы чэнгуруй мэрэй рин’эмъетык йиӈэлг’этык сэӈкас тыӈа́гаӄу́ӄ [[ ]] пыидь , пуид хопуни (hopuni, ホプニ)
121 ходить къ’й эврэй эйрэй лейвык , чейвыткук в’эйчитык , лэйвык , тылэйвык ԓалэкас ;  эԓкас иглы́ӽтаӄу́ӄ [[ ]] ныӈдь апкась (apkash, アプカシ)
122 приходить игбесь [[ ]] киэсь етык ,  пыкирык етык к’оԓкас таги́ӄуӄ [[ ]] п’р̌ыдь , п’р̌ыд эк (ek, エク)
123 лежать дитаӷот худуонь ходоой арычгытвак , рылтэлытвак йылтэлытвак сŏлкас иӈа́ӽтаӷа́ӄуӄ [[ ]] (одуш) пордь , позд ;(неод)  худь хоккэ (hokke, ホッケ)
124 сидеть уӈ саӷанэй модой вакъотвак вагалытвак ԓакас аӄу́мгаӄу́ӄ [[ ]] ир̌пть , ӿур̌т’ивдь а (a, ア)
125 стоять инь аӷуонь оӷоой вэтчатвак вэллатвак тӽзокас ныкы́вгаӄу́ӄ [[ ]] кыпрдь , капрд ась (ash, アシ)
126 повернуть тиӈ помогэй йөмгиим рылик йыллик әнсхозӈас ӄи́флъыӄа́ , ӄи́флъыӄу́ӄ [[ ]] фир̌кудь ; пʼир̌кть киру (kiru, キル)
127 падать дъӄ ,  дъӄӈ ; таддаӄ наӷаануй ньоӷой пэк’этатык г’иньӈатык тсӑлкас ифка́ӷаӄу́ӄ [[ ]] полдь хацири (hachiri, ハチリ)
128 давать ӄърамбет , ӄъраӈбет тадим тадиим йылык йылык зыллэс ту́наӄа́ [[ ]] имғдь , имыдь , имығид корэ (kore, コレ)
129 держать утоӄ моойм мойм рынрык йынник әнлос нуӄны́ӷаӄа́ ; тугу́миӄа́ӄа [[ ]] эвдь кисьма (kishma, キシマ)
130 сжимать хатабет , хатавет лалвиим ньумушэйм эймитык эмгык т’к’нэкас ӄыта́ӄа [[ ]] мамдь нумба (numba, ヌムバ)
131 тереть оӄтий , оӄтэт [[ ]] чаӷитэм кээк кэлэк [[ ]] аӈӣӽута́ӄуӄ ; миӈу́ӽута́ӄуӄ [[ ]] хедрдь , хедрд сиру (shiru, シル)
132 мыть ульгаӈ , ульгуӈ лоӷодьэй айлэдум илгытэвык ; тэнъэк илгытэвык ләмәс аӷми́гаӄу́ӄ ; уӷву́ӽӄаӄу́ӄ [[ ]] зудь фурае (furaye, フライェ)
133 вытирать даббет [[ ]] пэльиэм малек ,  гытэвык йытэвык ԓхас ави́ӷаӄа́ [[ ]] ӈевдь пириба (piriba, ピリバ)
134 тянуть багдэӈ [[ ]] ааньэй ; шиндьиим тин’ук тиӈук тхоӈэс сяю́хтаӷа́ӄа ; сяю́хтаӷа́ӄуӄ [[ ]] ирлыдь , ирлыд ; вығидь , вығид ; мғылдь хэхэм (hehem, ヘヘム)
135 толкать (одуш) тээл , тээль , тэляӈ ;(неод) сюк ,  соӄ , соӄӈ [[ ]] чолӷайм упынъылик упынг’ылик тнэԓэс иӽлъы́ӷаӷа́ӄа ; иӽлъы́ӄаӄўа́ӄуӄ [[ ]] йыхть пивэ (piwe, ピウェ)
136 бросать эський суусээйм пэйжиим ринтык , рывылгытковык йиӈлык ткэтэс милю́таӄа́ [[ ]] пығздь , пазд осура (osura, オスラ)
137 связать аӈӷей куодьэсум ултэм кылтык кылтычитык омтэс ӄильы́ӽӄута́ӄӣ [[ ]] юпть сина (shina, シナ)
138 шить хъльсей иӈдьэй иидэм ван’эк ,  тыник тыник чэ’нӈэтэс уки́ниӄуӄ [[ ]] ётть , етотинд му (mu, ム), укаукау (ukaukau, ウカウカウ)
139 считать дэрь чуӈул чуӈум рылгык энайылӈатык , йылӈык ԓнэс кысти́ӄуӄ [[ ]] юрудь письки (pishki, ピシキ)
140 сказать ӄаӷет анньэй , мөрдьиэй антэй ;  мони ивык ,  тывык ивык ,  тывык ӽэнэкас аку́зиӄу́ӄ [[ ]] итть ,  итнд , хездь итак (itak, イタク), е (ye, イェ)
141 петь и’ль йахтай йахтэй типъэйн’эк , грэпык аӈаӈъяк , ӄолэявак чаӄа’ԓкас иля́гаӷа́ӄуӄ [[ ]] лудь ,  луд синотця-ки (shinotcha-ki, シノッチャキ)
142 играть аниӈ йуорай йоодой увичвэтык уйичвэтык ма’ԓкас наӷа́ӷаӄу́ӄ [[ ]] лердь ; лаӄрдь хэцири (hechiri, ヘチリ)
143 плыть сюй [[ ]] молльой пыгылк’эвытвак пыгатык пваткас пуги́маӄу́ӄ [[ ]] лыр̌кть мом (mom, モム)
144 течь сенней ваайӷал йиэрэй тилик тг’ык хскас ма́ӄаӄу́ӄ [[ ]] [[ ]] сан (san, サン)
145 замёрзнуть тъъль чахаарум йархаай к’итывъик ӄитык ӄэтэткас (неод) кумля́таӄу́ӄ ;(одуш)  ӽу́таӄу́ӄ [[ ]] кыӈдь рупусь (rupush, ルプシ)
146 пухнуть [[ ]] [[ ]] [[ ]] тынутык йынутык , тынутык пәлсэкас пува́ӄуӄ [[ ]] т’ыдь ,  т’ыд сэкуккэ (sekukke, セクッケ)
147 солнце и йэрпэйэ йэльоодьо тиркытир тийкытий лач сиӄи́ныӄ [[ ]] к’еӈ токап-цюп (tokap-chup, トカプチュプ)
148 луна ӄип киньдэ киндьэ йъилгын яг’ылгын мэсиц танӄи́ӄ [[ ]] лоӈ анцикара-цюп (anchikara-chup, アンチカラチュプ)
149 звезда ӄог ,  ӄо’ паӷадьиидэкуу йургудьиэйэ ан’атлын’ын лыляпычг’ын ӈэззэчӽ , эӈэзэчӽ иӷа́лыӄы́таӄ [[ ]] уньғр̌  , уньғур̌ ноциу (nochiu, ノチウ)
150 вода уль лавйэ оожии мимыл мимыл и’ мыӄ [[ ]] чаӽ вакка (wakka, ワッカ)
151 дождь улесь тивэ тибо илиил муӄэмуӄ чуфчуф ныпсю́к [[ ]] лых апто (apto, アプト)
152 река сесь эну унун вээм в’эем кив ки́ўык [[ ]] эри, и най (nai, ナイ), пэт (pet, ペツ)
153 озеро дэ’ йалӷил йалӷил гытгын гытгын ˚кәԓф на́йваӄ [[ ]] ту то (to, ト)
154 море [[ ]] чавул чобул ан’к’ы аӈӄан ӄыӽ има́ӄ [[ ]] ӄер̌ӄ ,  ӄер̌ӄӈ атуй (atui, アツイ), рэп (rep, レプ), руру (ruru, ルル)
155 соль ть’ суоль соль чол ;  тъэютъэй чольчоль сољ таӷью́ӄ [[ ]] тафть , тафтиӈ сиппо (shippo, シッポ)
156 камень ты’сь хайль шөйль выквылгын в’ыв’в’ын ˚вапк’ол ,  вач уйӷа́к [[ ]] паӽ сюма (shuma, シュマ)
157 песок хъняӈ , хънаӈ өнидьэ ноӷо чыгаглын’ын чыгэй тосх ӄына́ӄ [[ ]] маӽ ,  ӄомр̌ оса (osa, オサ), ота (ota, オタ)
158 пыль [[ ]] [[ ]] [[ ]] пин’пин’ , черичер пиӈпиӈ ˚пиӈэсӽӄ агы́псюӄ [[ ]] [[ ]] ко (ko, コ), кохо (koho, コホ)
159 земля ба’ӈ лукул ;  өнидьэ лэбиэ нутэск’ын нутэнут ктхым нуна́ [[ ]] миф той (toi, トイ)
160 облако асьпуль ; эсӄай , есьӄай , эссай сукунсава ниӈхаар йъын г’ычг’ын йайаӈ ,  ӈыззал ӄиля́хлъюк лах ,  чарӈи [[ ]] ниськуру (nishkuru, ニシクル)
161 туман улий ; баӈий чамчэ шажиль йын’эйи , йын’эйын’ йыӈайыӈ [[ ]] таги́тук [[ ]] чылы ,  чалу урара (urara, ウララ)
162 небо есь хуруул кужуу йъиик’ ,  и’и’н г’иг’ин ӄысӽчаӽ ӄиля́к [[ ]] тлы кандо (kando, カンド), нись (nish, ニシ)
163 ветер бей илийэ илэйэ кытыйгын кытэг ,  кытэгын спәл ану́ӄа [[ ]] ла рэра (rera, レラ)
164 снег тик эримэ пукэльэ ы’льыл г’ылг’ыл ӄәллал ани́гу [[ ]] ӈаӄр̌ ,  ӄ’ави убас (ubas, ウバス), упас (upas, ウパス)
165 лёд ӄө йарха йархэ (пресный, речной)  тинтин ;(морской) гилгил икыт ;(морской) гилгил ;(тундренный лёд)  кытгэл кэтвол (пресный) иля́ӈӄуӄ ,  сику́ [[ ]] лур̌ ру (ru, ル),(морской)апу (apu, アプ)
166 дым ду’ көйридьэ йуул н’ылгыл ӈылӈыл ,  ипиип т’ит’им пую́ӄ ,  пую́ӽаӄ [[ ]] т’уф па (pa, パ), сюпуя (shupuya, シュプャ)
167 огонь бо’к лачил лосил йынйын , н’ыленн’ылет милгымил , милгын химԓх кыны́ӄ [[ ]] т’уғр̌ ,  т’ур̌ абэ (abe, アベ), унци (unchi, ウンチ), ундзи (unji, ウンヂ), фудзи (fuji, フヂ)
168 зола ӄолан лачиӈонидьэ шоолох пин’пин’ пиӈпиӈ чинзусх ўылъӄа́ [[ ]] плыӈг , ӄ’амӽ уна (una, ウナ)
169 жечь диноӷот , боклаӈӷат эндэм пиэдэтум рылвэтык йыӈлэвык әнк’вас угу́ӄаӄа́ ; паны́ӽтаӄа́ [[ ]] р̌увдь uhui (ウフイ, ухуй)
170 дорога ӄо’т йавул чугө ръэт ,  тылян йыг’эт ,  в’ины ктӽӑс тума́ [[ ]] тиф ру (ru, ル)
171 гора ӄа’й анаа пиэ н’эгны ӈэйӈэй ӈэйӈэ на́йӷаӄ [[ ]] пал ;  чир̌ нупури (nupuri, ヌプリ)
172 красный сюлем ньамучэньи кэйлэньи нычелгык’эн , челгыльын ныйыччыӄэи ч'ач'алаӽ кави́лӈуӄ [[ ]] паӻла фурэ (fure, フレ)
173 зелёный съньсь хомоньэй дьэльооноӈоой нывтэчгытрык’эн в’ытэлгыялг’ын , ныв’тэлгыяӄэн , нылилитаӄин фԓлаӽ ӄигу́ӷмылӈу́ӄ [[ ]] ньлайсвала фу (fu, フ)
174 жёлтый ӄъляйсь ньоринэй шахалэньи ыплылы , лелелпэральын , черъыпэральын нылэлэлпэяӄэн жолтой кави́сягни́лӈуӄ [[ ]] [[ ]] сиунин (shiunin, シウニン)
175 белый тагым ньаавэй пойнэй илгыльын ; нилгык’ин нилгыӄин атхлаӽ ӄа́тылӷи́ [[ ]] чаӈ ;  ӄана , ӄ’ону ; товладь ; ӄалӻала рэтара (retara, レタラ)
176 чёрный тумсь тороньэй эмбэй нувк’ин , увпэральын , увъэлы луӄин ктвэлаӽ тагны́лӷи [[ ]] вылвылы экурок (ekurok, エクロク), куннэ (kunne, クンネ)
177 ночь си чиӈичэл эмил ныкирит ныкинык кԓфиӈлэ уну́к [[ ]] ур̌к ,  ыр̌к анцикара (anchikara, アンチカラ)
178 день и’ чайлэ подьорхо ы’лён’эт г’ылв’ый ӄԓӽӑл аӷны́ӄ [[ ]] муғв ,  мув то (to, ト)
179 год сыы сукунмольӷал ньэмолӷил гивин’ит гэвэгыйӈын год уксю́ӄ [[ ]] ань па (pa, パ)
180 тёплый усь пугэчэ пугэсь номк’эн ; нычиитк’ин номӄэн омлаӽ маӄа́лӷи [[ ]] тыкла попкэ (popke, ポプケ)
181 холодный та’й- хандьэӈ чиэсь нычык’к’ин , нык’ивъек’ин , чьэчен’ыльын нычыӄӄин лӄлаӽ аӄлъя́ӽтуӄаӄ [[ ]] тивла нам (nam, ナム)
182 полный утал потинэй ходоньэй йыръыльын ямыӈъявылг’ын ктӽну’ин ыслъы́ӄӈалӷи́ [[ ]] чар иё (iyo, イョ), сикно (shikno, シクノ)
183 новый ки’ ньидьэрпэ (ӈ) илльоой нытурк’ин нытуйӄин новой нута́ӷаӄ [[ ]] чуз асири (ashiri, アシリ)
184 старый ка’т ,  катсь ; синьсь тидаальэ ( тиндаальэ ); чуольэ лигэй ныпэтык’эн , пэтыльын нынпыӄин старой уту́ӄа [[ ]] (одуш) ӿыйм ,(неод) мрлов фусько (fushko, フシコ), оннэ (onne, オンネ)
185 хороший аӄта , аӄтась амучэрукун омось нытэн’к’ин , нымэлк’ин нымэлӄин мэллаӽ ,  тэӈлаӽ пини́лӷи [[ ]] нама ,  урла пирика (pirika, ピリカ)
186 плохой сельсь ньаарчидьэ эрись э’ткин’ аӈайӄычгын , г’аткэӈ , ныӈайӄыӄин ӽэӄэлаӽ , эчк’элаӽ сыӷлы́ӄ [[ ]] ыкила вэн (wen, ウェン)
187 гнилой синьсь ; суг ,  сук молдуолнь поллоой вилетыльын в’ичетылг’ын ксуӄкнэн аӷу́малӷи́ [[ ]] круӈз хоросэ (horose, ホロセ)
188 грязный синнтусь (грязь)  йаӷуль кунньэй ,(грязь)  кудул черитк’ыльу , черильын лыӄвэйин әлк’сылаӽ иӄа́туӄа́ӄ [[ ]] ӈалсӄо , эӻр̌ӄа цяка (chaka, チャカ), капа (kappa, カパ)
189 прямой татыӈ йатнэй олӷинмиэй вэтгыры вальын , ныпэтгык’эн нывэтгыӄэн вэтвалаӽ иӷи́лӈуӄ [[ ]] мыкрла , макрла икурусьна (ikurushna, イクルシナ), куванно (kuwanno, クワンノ)
190 круглый круглай помнэй пөмнэй ковлёкы вальын камлэлыӈ итылг’ын круглой ака́мкыхта́ӄ [[ ]] пулбулы сикари (shikari, シカリ)
191 острый етсь [[ ]] ньаасьэньи нирвык’ин , ирвыльын ничвыӄин вострой и́пылӷи́ [[ ]] т’унь ээн (een, エエン)
192 тупой сяляньсь [[ ]] эл ньаасьэнь нэвылк’ык’ин , эвылк’ыльын [[ ]] ˚исхэмтлаӽ и́пхилӈу́ӄ [[ ]] [[ ]] энукара (enukara, エヌカラ)
193 гладкий уульсь [[ ]] олӷинмиэй экээкыльин , вэтгыск’ыльыи ныплепӄэн иԓӽлаӽ ма́тыгны́ӄыхта́ӄ [[ ]] мыкырла оципэп (ochipep, オチペプ), рарарактэк (rararaktek, ラララクテク)
194 мокрый ультусь [[ ]] оӈи ;  идьэньэй итк’ыевыльын , мэмчыёльын иткыевылг’ын чӄлаӽ аӷи́ӷналӷи́ , аӷи́псялӈу́ӄ [[ ]] чевчеву пэнэ (pene, ペネ)
195 сухой төиӈ , тоӷоиӈ силнай киэльоой кыргыльын , кыкватыльын , пъальын ныкычгыӄэн к’извилаӽ тукшу́гӈалӷи́ [[ ]] (сушить) сеудь , ӽауд сат (sat, サツ)
196 правильный сотдась , ъгабат угунэӈ оойо к’эглын вальын , ипэкин ,  нипк’ин янг’авыӈ итылг’ын правильной ипа́пигна̄лӷи́ [[ ]] мыкрла яйан (yaian, ャイアン), охайнэ (ohaine, オハイネ)
197 близкий утись эйуокэ миэкэ чымчекин нычеймыӄин тамал’ан ӄанта́ӷанлы́ӈуӄ ; ӄанта́ӷалӷи́ [[ ]] мадь хангэ (hange, ハンゲ)
198 далёкий бильсь йөкольэй чэйлись ыяакэн , иичгыкин г’уелг’ын , нуеӄин , ыявакэн мэч’а’ан , т’аԓ’ан уя́туӄа́ӄ [[ ]] (даль) т’ыдь , т’ылф хангэко (hangeko, ハンゲコ), туйма (tuima, ツイマ)
199 правый богат [[ ]] миилаӈдоой мракэн , мран’к’ачкэн мыяӈӄалкэн хтоӈан ага́нӄыгны́ӄ [[ ]] ныир симон (shimon, シモン)
200 левый тульсь йавлааӷандэ тулугулааӷэт , тулугудоой н’ачын’кэн , н’ачгын’к’ачкэн гачыӈӄалкэн сич’эӈ’ан сяӷу́мигны́ӄ [[ ]] т’ыир̌ харики (hariki, ハリキ)
201 при, у, возле илька , итль , итиль , итильга , ыльвесь пудилэ архаа ,  ааль , уөльсгэ к’ача чеймык ;  -чуйм- / -чойм- олла ся́ӷўани́ [[ ]] лаӻа ,  леф та (ta, タ)
202 в -ька ,  -диӈтэ ; хыйга ;  -диӈэ [[ ]] [[ ]] -гты ,  -эты ;  -чыкогты ;  -чыку / -чыко ;  -к / -кы [[ ]] -ми [[ ]] [[ ]] э (e, エ), ко (ko, コ), та (ta, タ)
203 с ӄоньбесь [[ ]] ньаӷаа рээн ;  гэ- / га- ;  -тэ / -та ;  -ма омакаӈ кч’э’ԓ’ин , омакаӈ ынка́м ;  -кулъхи- ,  -лык ;  -нкук [[ ]] уғрыт ,  урыт ани (ani, アニ)
204 и хай ;  и [[ ]] тааӷилэ , таасилэ ынкъам ;  эвыр то ,  ыччи [[ ]] ынка́м ,  ама́ [[ ]] ӿара ва (wa, ワ)
205 если кага [[ ]] [[ ]] эвыр ,  ыныкит экилу [[ ]] и́ўын [[ ]] [[ ]] цики (chiki, チキ), нэко (neko, ネコ), якун (yakun, ャクン)
206 потому что уньтэнь [[ ]] [[ ]] мин’кыри к’ун мыев’ хэйнэԓ ӄаю́хлъяк [[ ]] [[ ]] ан-гусу (an-gusu, アングス)
207 имя и кирийэ ньуу нынны нынны ӽэлаӈ а́тыӄ [[ ]] ӄ’а рэй (rei, レイ)