Грабар. Классический армянский
Грабар. Притяжательное местоимение
Грабар. Притяжательное местоимение.
| мой | твой | его | его | |
|---|---|---|---|---|
| ед. ч. | ||||
| И.п. | իմ (im) | քո (kʿo) | նորա (nora) | իւր (iwr) |
| В.п. | զիմ (zim) | զքո (zkʿo) | նորա | զիւր (ziwr) |
| Р.п. | իմոյ (imoy) | քոյ (kʿoy) | նորայոյ | իւրոյ (iwroy) |
| Д.п. | իմում (imum) | քում (kʿum) | նորայում | իւրում (iwrum) |
| Мест.п. | յիմ (yim) | ի քո (i kʿo) | նորայում | յիւր (yiwr) |
| Отл.п. | յիմմէ (yimmē) | ի քումէ (i kʿumē) | նորայոյ | յիւրմէ (yiwrmē) |
| Твор.п. | իմով (imov) | քով (kʿov) | նորայով | իւրով (iwrov) |
| мн. ч. | ||||
| И.п. | իմք (imkʿ) | քոյք (kʿoykʿ) | նորայք | իւրք (iwrkʿ) |
| В.п. | զիմս (zims) | զքոյս (zkʿoys) | նորայս | զիւրս (ziwrs) |
| Р.п. | իմոց (imocʿ) | քոց (kʿocʿ) | նորայոց, նորայից | իւրոց (iwrocʿ) |
| Д.п. | իմոց (imocʿ) | քոց (kʿocʿ) | նորայոց, նորայից | իւրոց (iwrocʿ) |
| Мест.п. | յիմս (yims) | ի քոյս (i kʿoys) | նորայս | յիւրս (yiwrs) |
| Отл.п. | յիմոց (yimocʿ) | ի քոց (i kʿocʿ) | նորայոց, նորայից | յիւրոց (yiwrocʿ) |
| Твор.п. | իմովք (imovkʿ) | քովք (kʿovkʿ) | նորայովք, նորայիւք | իւրովք (iwrovkʿ) |
| ед. ч. | ||||
|---|---|---|---|---|
| наш | ваш | их | их | |
| И.п. | մեր (mer) | ձեր (jer) | նոցա (nocʿa) | [իւրեանց (iwreancʿ)] |
| В.п. | զմեր (zmer) | զձեր (zjer) | նոցա | |
| Р.п. | մերոյ (meroy) | ձերոյ (jeroy) | նոցայոյ | |
| Д.п. | մերում (merum) | ձերում (jerum) | նոցայում | |
| Мест.п. | ի մեր (i mer) | ի ձեր (i jer) | նոցայում | |
| Отл.п. | ի մերմէ (i mermē) | ի ձերմէ (i jermē) | նոցայոյ | |
| Твор.п. | մերով (merov) | ձերով (jerov) | նոցայով | |
| мн. ч. | ||||
| И.п. | մերք (merkʿ) | ձերք (jerkʿ) | նոցայք | [իւրեանց] |
| В.п. | զմերս (zmers) | զձերս (zjers) | նոցայս | |
| Р.п. | մերոց (merocʿ) | ձերոց (jerocʿ) | նոցայոց, նոցայից | |
| Д.п. | մերոց (merocʿ) | ձերոց (jerocʿ) | նոցայոց, նոցայից | |
| Мест.п. | ի մերս (i mers) | ի ձերս (i jers) | նոցայս | |
| Отл.п. | ի մերոց (i merocʿ) | ի ձերոց (i jerocʿ) | նոցայոց, նոցայից | |
| Твор.п. | մերովք (merovkʿ) | ձերովք (jerovkʿ) | նոցայովք, նոցայիւք | |
Грабар. Порядковое числительное
Грабар. Порядковое числительное.
Порядковые числительные образуются с помощью суффикса -րորդ, от 2 до 4, и -երորդ, от 5 и выше.
| 1-й | առաջիմ | aṙaǰin |
| 2 | երկրորդ | erkrord |
| 3 | երրորդ | errord |
| 4 | չորրորդ | čʿorrord |
| 5 | հինգերորդ | hingerord |
| 6 | վեցերորդ | vecʿerord |
| 7 | եօթներորդ | eōtʿnerord |
| 8 | ութերորդ | utʿerord |
| 9 | իններորդ | innerord |
| 10 | տասներորդ | tasnerord |
| 11 | մետասաներորդ | metasanerord |
| 12 | երկոտասաներորդ | erkotasanerord |
| 13 | երեքտասաներորդ | erekʿtasanerord |
| 14 | չորեքտասաներորդ | čʿorekʿtasanerord |
| 15 | հնգետասաներորդ | hngetasanerord |
| 16 | վեշտասաներորդ | veštasanerord |
| 17 | եօթնուտասներորդ | eōtʿnutasnerord |
| 18 | ութուտասներորդ | utʿutasnerord |
| 19 | իննեւտասներորդ | innewtasnerord |
| 20 | քսաներորդ | kʿsanerord |
| 30 | երեսներորդ | eresnerord |
| 40 | քառասներորդ | kʿaṙasnerord |
| 50 | յիսներորդ | yisnerord |
| 60 | վաթսներորդ | vatʿsnerord |
| 70 | եօթանասներորդ | eōtʿanasnerord |
| 80 | ութսներորդ | utʿsnerord |
| 90 | իննսներորդ | innsnerord |
| 100 | հարիւրերորդ | hariwrerord |
| 1000 | հազարերորդ | hazarerord |
Склонение
Числительные склоняются по образцу ամ, согласно ա-склонению неизменямых основ.
| առաջիմ | ||
|---|---|---|
| 'первый' | ||
| И.п. ед.ч. | առաջիմ | |
| В.п. | առաջիմ | |
| Р.п. | առաջնոյ | |
| Д.п. | առաջնոյ | |
| Местн.п. | առաջնում | |
| Отл.п. | առաջնմէ | |
| Тв.п. | առաջնով |
Примеры
* 24-й քսան եւ չորրորդ;
* 66-й վաթսուներորդ վեցերորդ.
եօթանասներորդ կիրակէ — Семидесятница (семидесятое воскресенье, 3-е воскресенье перед Великим Постом или 9 воскресение перед Пасхой)
ամն վաթսներորդ — пятидесятый год, юбилей
քառասներորդք — четыредесятница (Великий пост)
ութերորդ ձայն — октава
չորրորդք — четвертый брак
երկրորդ օրենք — Второзаконие
երկրորդք — двоеженец
երկրորդ անգամ — второй раз
Грабар. Глагол եմ быть
Грабар. Глагол եմ быть
изъявительное наклонение н.в. системы презенса
| ед.ч. | мн.ч. | |
|---|---|---|
| 1-е лицо | եմ em | եմք emkʿ |
| 2-е лицо | ես es | էք ēkʿ |
| 3-е лицо | է ē | են en |
изъявительное наклонение имперфект системы презенса
| ед.ч. | мн.ч. | |
|---|---|---|
| 1-е лицо | էի ēi | էաք ēakʿ |
| 2-е лицо | էիր ēir | էիք ēikʿ |
| 3-е лицо | էր ēr | էին ēin |
сослагательное наклонение н.в. системы презенса
| ед.ч. | мн.ч. | |
|---|---|---|
| 1-е лицо | իցեմ icʿem | իցեմք icʿemkʿ |
| 2-е лицо | իցես icʿes | իցէք icʿēkʿ |
| 3-е лицо | իցէ icʿē | իցեն icʿen |
повелительное наклонение системы презенса
եր er - будь
инфинитив
ել el - быть
Грабар. Глагол. Причастие
Грабар. Глагол. Причастие
Образование
В классическом армянском существует одна форма настоящего причастия.
Она образуется от основы аориста глагола и окончания -եալ
Причастие склоняется по ո-типу
| н.в. | аорист | причастие |
|---|---|---|
| գրեմ 'я пишу' | գրեցի | գրեալ |
| բազմիմ 'я сижу' | բազմեցայ | բազմեալ |
| հայիմ 'я смотрю' | հայեցայ | հայեցեալ |
| կոչեմ 'я говорю' | կոչեցի | կոչեցեալ, կոչեալ |
| հանեմ 'я рисую' | հանի | հանեալ |
| նստիմ 'я сажусь' | նստայ | նստեալ |
| թողում 'я разрешаю' | թողի | թողեալ |
Грабар. Система аориста
Грабар. Система аориста
В системе аоритса есть два залога: активный и медиальнопассивный со своими наборами окончаний.
Аорист. Изъявительное наклонение
Окончания
| активный | медиально-пассивный | |
|---|---|---|
| ед.ч. | ||
| 1 | -ի | -այ |
| 2 | -եր | -ար |
| 3 | - | -աւ |
| мн.ч. | ||
| 1 | -աք | -աք |
| 2 | -էք, -իք | -այք, -արուք |
| 3 | -ին | -ան |
Парадигма
| корень, активный արգելում 'препятствовать' | -Vց, активный որսամ 'охотиться' | корень, медиально-пассивный նստիմ 'сидеть' | -Vց, медиально-пассивный հայիմ 'смотреть' | |
| ед.ч. | ||||
|---|---|---|---|---|
| 1 | արգելի | որսացի | նստայ | հայեցայ |
| 2 | արգելեր | որսացեր | նստար | հայեցար |
| 3 | արգել | որսաց | նստաւ | հայեցաւ |
| мн.ч. | ||||
| 1 | արգելաք | որսացաք | նստաք | հայեցաք |
| 2 | արգելէք, արգելիք | որսացէք, որսացիք | նստայք, նստարուք | հայեցայք, հայեցարուք |
| 3 | արգելին | որսացին | նստան | հայեցան |
Аорист. Сослагательное наклонение
Окончания
| активный | медиально-пассивный | |
|---|---|---|
| ед.ч. | ||
| 1 | -ից | -այց |
| 2 | -ցես | -ցիս, -ցես |
| 3 | -ցէ | -ցի, -ցէ |
| мн.ч. | ||
| 1 | -ցուք | -ցուք |
| 2 | -ջիք | -ջիք |
| 3 | -ցեն | -ցին, -ցեն |
Парадигма
| корень, активный արգելում 'мешать' | -Vց, A активный որսամ 'охотиться' | корень, MP медиально-пассивный նստիմ 'сидеть' | -Vց, MP медиально-пассивный հայիմ 'смотреть' | |
| ед.ч. | ||||
|---|---|---|---|---|
| 1 | արգելից | որսացից | նստայց | հայեցայց |
| 2 | արգելցես | որսեսցես | նստցիս | հայեսցիս |
| 3 | արգելցէ | որսասցէ | նստցի | հայեսցի |
| мн.ч. | ||||
| 1 | արգելցուք | որսասցուք | նստցուք | հայեսցուք |
| 2 | արգելջիք | որսասջիք | նստջիք | հայեսջիք |
| 3 | արգելցեն | որսասցեն | նստցին | հայեսցին |
Аорист. Повелительное наклонение
Окончания
| активный | медиально-пассивный | |
|---|---|---|
| ед.ч. | ||
| 2 | - | -իր, - |
| мн.ч. | ||
| 2 | -էք, -իք | -արուք, -այք |
Парадигма
| активный | медиально-пассивный | активный | медиально-пассивный | |
|---|---|---|---|---|
| բերեմ 'носить' | սիրեմ 'любить' | |||
| ед.ч. | ||||
| 2 | բեր | բերիր, բեր | սիրեա | սիրեաց |
| мн.ч. | ||||
| 2 | բերէք, բերիք | բերարուք | սիրեցէք, սիրեցիք | սիրեցարուք |